عەلی مەولود

بە ناونیشانی “کوردستان لە کۆتایی دەورەیەکدا” بەڕێز رێبوار ئەحمەد وتارێکی بڵاوکردۆتەوەو لەبارەی هەرێمی کوردستان و پەیوەندی لەگەڵ عێراق، هەڵسەنگاندنی بۆ دۆخی سیاسی و حوکمڕانی  ٣٣ ساڵەی هەرێم کردووەو پێیوایە دەورەی سەرگەردانی و زەمینەی جیابوونەوەی کوردستان لە عێراق کۆتایی هاتووەو لەسەر بنەمای ئەو دوو خاڵەش لەکۆتاییدا رێگەچارەیەکی خستۆتەڕوو، کە هەڵوەشانەوەی هەرێم و تێکەڵبوونەوەیە بە عێراق.

 ئەو کێشانەی لەو وتارەدا باسکراون، نەک هەموو کوردستان، بەڵکو تەنانەت هەموو ئەو بەشەش ناگرێتەوە کە بە باشوور ناسراوەو بەدیاریکراوی تەنها پەیوەندیدارن بە هەرێمی کوردستان، بەبڕوای من ناوهێنانی هەرێمێک بە کوردستان، کە جوگرافیاو پرس و بابەتی فراوانتری هەیە، لە دیقەتی سیاسی کەمدەکاتەوە.

وە لەهەردوو جەمسەری هەرێم و عێراقەوە تەنها دەسەڵاتی سیاسی لەبەرچاوگیراوەو لایەنی کۆمەڵایەتی و رێکخستنەوەی ژیانی گشتی و … فەرامۆشکراوە، کە ئەوە جۆرێک میتۆدو دنیابینیە هەمیشە لە گوتاری چەپی نەریتیدا ئامادەیی هەیەو دووبارەدەبێتەوەو رەگی لەدەسەڵاتخوازیەکدایە کە هەموو گۆرانکاریەکانی کۆمەڵگا بە گۆڕانی دەسەڵاتی سیاسییەوە گرێدەدات و لەبوارەکانی ژیانی کۆمەڵایەتی، هزری و کەلتووری خۆی بێ ئەرک دەزانێت.

ئەم هەڵسەنگاندنە و ئەنجامگیریەک کە لێیکراوە بەتەواوی لەژێر کاریگەری ئەو میتۆدو بیرکردنەوەیەدایە کە لەسەرەتای نەوەدەکان و دوای راپەڕینی خەڵک پێیوابوو کوردستانی عێراق ئوردووگای ئاوارەییەو لەسەرگەردانیدا دەژی و فەزای ئاواڵەی سیاسی زۆر درێژەناکێشێت و رژێمی عێراق باڵ بەسەر هەرێمی کوردستاندا دەکێشێتەوە، رووداوەکانی ٣١ی ئابی ١٩٩٦، کە پارتی بەهاوکاری سەربازی رژێمی بەعس بەشێوەیەکی کاتی یەکێتی کردە دەرەوەی سنوورەکان، بەکۆتایی ئەو دەورەیە خوێندرایەوە. کە بەڕاستی پڕبوو لەکورتبینی سیاسی و نەخوێندنەوەی واقیع و کۆمۆنیستەکان و بزووتنەوەی ناڕەزایەتی چین و توێژە ستەملێکراوەکان زەرەری گەورەیان لێچنیەوە.

ئەو وتارە هێشتا دۆخی هەرێمی کوردستان بە سەرگەردانی سیاسی ناودەبات، لەکاتێکدا زیاتر لە ٣٣ ساڵە درێژەی هەیەو دەسەڵاتێکی سیاسی- حزبی بەڕێوەی دەبات و بەتایبەت لەدوای ٢٠٠٣ دەسەڵاتەکانی بەگوێرەی دەستوورو یاسا رێکخراوەو تەنانەت بەهۆی لاوازی دەوڵەتی عێراقەوە وەک نیمچە دەوڵەتێکی نافەرمی و سەربەخۆ کاریکردووە، وەک سیاسەت و ئابووری و جوگرافیا ئاوێتەی جیهانی سەرمایەداری بووەو هیچکاتێک بەقەدەر ئەم ٣٣ ساڵە دەسەڵاتدارانی کورد لەلایەن سەرمایەدارییەوە قبوڵکراو نەبووە، بۆرژوازی و سەرمایەی کوردی بووەتە بەشێک لەسەرمایەی جیهانی، لەزۆر شوێنی دنیا زیاتر و باشتر کەوتۆتە ژێر سیاسەتی ئابووری نیولیبراڵیزم.

ناوبردنی هەرێمی کوردستان بە کەمپی ئاوارەیی و سەرگەردانی سیاسی، نەک هیچی بەخەبات و سیاسەتی کۆمۆنیستەکان و ناڕەزایەتی و بەرەنگاری خەڵکی زەحمەتکێش نەبەخشی، بەڵکو سەرنجیانی بەلاڕێدا بردو خستنیە بەردەم دوورێیانێک کەهیچکام لەڕێگاکان ئەوسەری دیار نەبوو: یان گەیشتن بەدەسەڵاتی سیاسی  و جیاکردنەوەی کوردستان، یان گەڕانەوەی بەعس و دەستپێکردنەوەی سەرکوت و کاری ژێرزەمینی و داخرانی ئازادی سیاسی، کە وادەرنەچوو.

لەوبارەیەوە رێگاچارەی مەنسور حیکمەت و حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری بۆ جیابونەوە و دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان، پرۆژەیەکی نیشتمانی نەبوو بۆ چارەسەری پرسی کورد وەک کێشەیەکی سیاسی – مێژوویی، بەڵکو پرۆژەیەکی سیاسی – حیزبی بوو بۆ هێزگرتن و خەونی گەیشتن بەدەسەلاتی سیاسی لەم رێگایەوە، هەرچەندە ئەگەر ئەو پرۆژەیەو تەنانەت ریفراندۆمیش سەریبگرتایە، سەرەنجام دەوڵەتێکی نەتەوەیی ناوەندگەرا درووست دەبوو (وەکئەوەی ئێستا هەیە)، وە کاروبارەکانی هەر بەدەستی پارتی و یەکێتیەوە دەبوو، یانی ” دەرچوون لە ژیانی ئۆردوگایی و سەرگەردانی سیاسی” ئەوانی لە دەسەڵاتی سیاسی دوور نەدەخستەوەو ئێستاش نایکات.

راستە دەسەڵاتی هەرێم نەک هەر لەئاستی لانیکەمی چاوەڕوانیەکانی خەڵکدا نەبوو، بگرە پێچەوانەی ئاوات و ئامانجی چەندینساڵەی خەڵک کاری کردو لەدوژمنێک زیاتر چارەنووسی خەڵکی بردە تونێلە تاریکەکانەوەو بەشوناس دژی ئازادی و دیموکراسیە، بەڵام قەوارەی هەرێمی کوردستان و ئازادبوونی لەدەسەڵاتی شوومی بەعس، بەرهەمی راپەڕێنی خەڵک بوو نە پارتی و یەکێتی. لەکاتێکدا خەڵک خەریکی راپەڕین و دەرکردنی هێزەکانی بەعس بوون، بەرەی کوردستانی سەرقاڵی وتووێژو دانوستان بوو لەگەڵی، وە بەدرێژایی ئەم ٣٣ ساڵە، هیچکات دەسەڵاتی هەرێم نەیویستووە قەوارەی هەرێم خزمەت بکات بە چارەسەری کێشەو پرسی نەتەوەیی، کە زەمینەی لەئارادابووە، وە رێگربووە لەوەی بگۆڕێت بە ناوەندی ژیانێکی شیاوتر بۆ خەڵکی هەرێم، کە ئیمکاناتی ئەوە لەبەردەستدا بووە.

تێکەڵکردنی قەوارەی هەرێم بە دەسەڵاتی هەرێم و یەکسانکردنیان بەیەکتر بەشێکە لە شێواندن و تێکەڵکردنی پەروەندەکان، ڕاستە خەڵک و حزبەکانی دەسەڵات یەک بەرژەوەندی هاوبەشیان نیە. بەڵام دەسەڵاتی هەرێم و قەوارەی هەرێم بۆ خەلک دوو پرس و بابەتی جیاوازن، هەڵوەشاندنەوەی قەوارەی هەرێم راستەوخۆ بەمانای کولانەوەی ستەمی نەتەوەییە و بەهێزبوونەوەی دەسەڵاتی شۆڤێنی ناوەندییە کە ناسیوناڵ – تائیفی لەئێستادا سەرپەرشتی دەکات و ئەوەش هاوشێوەی نەمانی دەسەڵاتی هەرێم نیە.

ئەوەی کە نوێیە لەهەلومەرجی ئێستادا دوای دادگای پاریس، دەوڵەتی عێراق و حکومەتی ناوەندی لە رووی سیاسی و سەربازی و ئابووری و پەیوەندیەکانی دەرەوە بەهێزترو سەقامگیرتر بووە، بەپێچەوانەی حکومەتی هەرێم و دەسەڵاتەکەی لەهەموو ئەو بوارانەدا گڵۆڵەیان کەوتۆتە لێژی، بەڵام ئەوە بەمانای ئەوە نیە کە هەرێم کۆتایی هاتووە، نەقەوارەی هەرێم و نەدەسەڵاتی پارتی و یەکێتی کۆتاییان نەهاتووە، وە دەوڵەتی عێراقیش لەهەلومەرجێکی وا بەهرەمەند نیە بتوانێت بەبێ شەراکەت و بەشداری پارتی و یەکێتی هەرێم بەڕیوەبەرێت و دەسەڵاتی راستەوخۆی تێدا پیادە بکات، وە ناشتوانێت قەوارەی هەرێم هەڵوەشێنێتەوە، چونکە ئەوە ریشەیەکی مێژوویی و دەستووری هەیەو هەڵوەشانەوەشی بەقازانجی خەڵک نیە، نە لەسەر ئاستی هەرێم و نەلەسەر ئاستی عێراق.

٣٣ ساڵی رابردوو چەند گۆڕانکاری بەخۆوە بینیوە، راپەڕین، زاڵبوونی بەرەی کوردستانی بەسەر راپەڕین و بەرتەسککردنەوەی دەسکەوت و ئازادیەکان، پەلکێشانی پارتی و یەکێتی وەک نوێنەری بۆرژوازی کورد بۆ ناو سیاسەت و ئابووری عێراق دوای ٢٠٠٣ ، ئابووری سەربەخۆ… ئەوەی ئێستاش لەنێوان هەرێم و ناوەند دەگوزەرێک یەکێکە لەو ئاڵوگۆڕانەو کۆتایی دەسەڵاتی مەوجود نیە، بە دوو هۆکاری زۆر سادە:

 یەکەم/ لەسەر ئاستی شەعبی هێشتا شوێنگرەوەیان نیە و کۆمەڵگەی کوردستان ئێستا لە بەدیل خاڵیەو ئەوەش دەردەکەی قورستر کردووە کە ئەوانەی شانسی بوون بە جێگرەوەیان هەیە لەپارتی و یەکێتی خراپترن، هەم لەڕووی دنیابینی و هەڵویستیان سەبارەت بە ئازادیەکان و ژیانی گشتی و بێدەربەستییان بەرامبەر بە ژیان و چارەنووسی خەڵکی کوردستان و چارەسەری پرسی نەتەوەیی و هەم لەڕووی وابەستەیی و پاشکۆییان بۆ وڵاتان و رەوتە کۆنەپەرستەکانی ناوچەکە.

 دووەم/ هێشتا لەسەر ئاستی عێراق و دەوڵەتانی ناوچەکەو نێودەوڵەتیش، سەرباری هەر نیگەرانی و فشارێک کە هەیانە لەسەریان، وەکو نوێنەرایەتی قبوڵکراون و لەدەرەوەی پارتی و یەکێتی بەشوین هیچ لایەنێکی تردا ناگەڕین.

وە تێکەڵکردنی ئەوەی کە موچەخۆران دەیانەوێت (بەهۆی دەستپیسی و نائەمینیانەوە) موچە لەدەستی حکومەتی هەرێم و حیزبە پێکهێنەرەکانی دەربێت و بچێتە سەر بەغدا کە مسۆگەرتر دەستەبەر دەبێت (ئەگەر بتوانرێت رێگریەکان و یاریە پیسەکانی حکومەتی هەرێم تێپەڕێنرێت)، لەگەڵ ئەوەی خەڵک ئەیەوێت بچێتەوە ژێر رکێفی حکومەتی ناوەندی، بێ دیقەتی سیاسیە، خەڵک لەڕووی سیاسی و حوکمڕانیەوە نایەوێت بچێتەوە ژێر دەستی ناوەند، بەڵام مەیلی ئەوە هەیە داهات و سامانی کوردستان لە چنگی پارتی و یەکێتی و هاودەستەکانیان رزگار بێت و سوود لە بووژانەوەی ئابووری عێراق وەربگیرێت کە ئەوە نەک هەر خۆشباوەڕی نیە بەڵکو واقعبینی و پێشڕەوییە.

فیدراڵیزم، لەو نووسینەدا ناوی نراوە ” تەڵە” و وەک شەیتانێک بۆ زەقکردنەوەی کێشەی نێوان نەتەوەکان باسکراوە، لەراستیدا فیدرالیزم شێوەیەکە بۆ حوکمڕانی و هەزاران جار لە ناوەندێتی رەها باشترەو کۆمەڵێک ئەزموونی سەرکەوتوویشی هەیە لەجیهاندا، کە رۆڵی گەورەی بینیوە لە چارەسەری جیاوازیەکان و بەرگرتن بە کێشەکان، لە پەرتکردن و شۆڕبوونەوەی دەسەڵاتەکانی دەوڵەت و حکومەت، خەڵک ئاسانتر دەستی بە دەسەڵاتی یەکە کارگێڕیەکان دەگات و زۆرتر بواری بەشداری سیاسی بۆ دەڕەخسێت، دەسەڵاتی شورایی خۆی شێوازێکە لە فیدراڵییەت.

خواستی هەڵوەشانەوەی فیدراڵیەت و گەڕانەوە بۆ دەسەڵاتی ناوەندی، لەژێر ناوی ئەوەی فیدراڵیزمی عێراق، لەسایەی دەسەڵاتی قەومی – ئاینی – تائیفی دا نەیتوانیوە ئەو رۆڵە بگێڕێت، قەباعەتێکی گەورەیە، چونکە کێشە لە خودی ستراتیژی دەسەڵاتی هەرێم و ناوەنددایە نەک لە سیستەمی فیدراڵی، ئەوانە لەناوەرۆکدا خۆیان  ناوەندگەران و وەک تاکتیک باوەڕیان بە فیدراڵیەت هەیەو هاوسەنگی هێز دیاریدەکات چەندە پابەند دەبن پێوەی.

ئێمە هەم لەسەر ئاستی گشتی عێراق و هەم لەهەرێمیش پێویستە لایەنگری نامەرکەزی و فیدراڵی بین، تەنانەت ئەوە لەناو حیزبەکانیشدا پێویستە، حیزبە ناوەندگەراکان بەشێکن لە کێشەی نەبوونی ئازادیەکان و هۆکارن بۆ سەرهەڵدانی (کەمینەگەری سیاسی). لایەنگری لەدەوڵەتی ناوەندی، تەنانەت بۆ سۆسیالیزمیش هەڵەیەکی گەورەیە، هەرێمی کوردستان ناوچەیەکی فیدراڵی بێت یان کۆمارێکی سەربەخۆ، پێویستە خۆی لەناوەندگەرایی دەربازبکات و بەشێوەی نا ناوەندی (دەسەلاتەکان) رێکبخرێت و دابەش بکرێن بەسەر شارو شارۆچکەکاندا.

یەکێک لە خراپیەکان و مەترسیەکانی ئێستای کۆمەڵگای عێراق و هەرێمی کوردستان ئەوەیە کە رووی لە مەرکەزییەت و ناوەندگەرایی زیاترە، کە بەداخەوە ئەو نووسینە وەک رێگەچارە پێشنیاری دەکات وپێیوایە یەکگرتوویی چینایەتی بەهێزدەکات، کە لەراستیدا جیاوازی چینایەتی دەخاتەوە ژێر سێبەری پرسی  ترەوەو چانسێکیش بە ناسیونالیزمی کورد دەدات بۆ بووژانەوە.

سەبارەت بە رێگاچارەی هەلومەرجی ئێستا ئەو نوسراوەیە پێشنیاز دەکات:

یەکەم/ فیدراڵیزمی قەومی هەڵوەشێتەوە، … عێراق یەک وڵات و یەک دەوڵەت بێت، .. هەموو وڵاتەکە بە یەک دەستورو یەک یاسا و یەک پێوانەی یەکسان بەڕێوەببرێت و هەموو هاوڵاتیان لەبەرامبەر یاسادا مافی یەکسانیان هەبێت. حکومەتی هەرێم و حزبەکانی بزوتنەوەی کوردایەتی مافی نوێنەرایەتی خەڵکی کوردستانیان نیە،…  خەڵک دەبێ کۆتایی بەم دەسەڵاتە بهێنێ و نوێنەرانی ڕاستەقینە و ڕاستەوخۆ هەڵبژێردراوی خەڵک، ڕاسپێردرێن بۆئەوەی لەگەڵ دەوڵەتی مەرکەزی گفتوگۆ بکەن لەسەر دەستەبەربوونی مەرجەکانی ئەم خەڵکە بۆ مانەوە لەگەڵ عێراق.

دووەم/ دەبێ دەوڵەتی عێراق دەوڵەتێکی غەیرە قەومی و سیکولار بێت و هەموو هاوڵاتیان بەدەر لە قەومیەت و دین و مەزهەب بە یەک چاو تەماشا بکرین و مافی بە تەواوی یەکسانیان هەبێت….

وە سێیەم/ دەبێ خەڵکی کوردستان ئازادانە و بە خواستی خۆیان و لەسەر بنەمای دڵنیابون لەوەی مانەوە چارەنوس و ژیان و گوزەرانێکی باشتریان بۆ مسۆگەر دەکات، ئەم ڕێگایە هەڵبژین نەک بە تۆپزی و ناچارکردن.

لەهەرسێک خاڵەکەدا فەرمان (امر) کردن ئامادەیی هەیە، کە ئەوە یەکێک لە کێشەکانی چەپی نەریتیەو لەراستیدا بووە بەیەکێک لە خەوشەکانی و هەمیشە بۆشایی پرۆژەی سیاسی بەفەرمانکردن جێگای پڕدەکرێتەوە، فەرمان بە خەڵک کە دەبێت رێکخراوو یەکگرتوو بێت، ریزی خۆی لە فڵان و فیسار جیاکاتەوە، بێ ئەوەی خۆی بەشێک بێت لەو ئەکتەی بۆ بکەری نادیار (فاعل مجهول) پێشنیاری دەکات، دەبێت و نابێت وەک بەردێک دەخرێتە دەریایەکەوە بێ ئەوەی زیندوەرەکانی ناوی هەستی پێ بکەن.

ناوونیشانی ئەو بابەتە، سەرنجی خوێنەر بۆ ئەوە رادەکێشێت کە پێشنیاری پراتیکی بۆ تێکۆشان و بەرەنگاری خەڵک و هێزە پێشکەوتووخوازەکان بخاتەڕوو، بەڵام وتوێژ لەگەڵ دەوڵەتی عێراق، بووە بە تەوەری سەرەکی و دەیەوێت لە پەیوەند بە هەرێمی کوردستانەوە کێشەی قەومی – ئاینی – تائیفی حوکمڕانی ئێستای عێراق چارەسەر بکات، ئەمە درێژەی هەمان ئەو دیدگایەیە کە پێیوابوو کوردستان سەنتێزی سیاسەتە لەعێراق و ناسیونالیزمی کوردیش هەر بەو خەیاڵەوە دەیوت ئەزموونی دیموکراسی و حوکمڕانی سەرکەوتووی هەرێم دەبات بۆ بەغدا، بەڵام دەرکەوت هەرێم هێز لە عێراق وەردەکرێت، نەک هەر لەڕووی ئابووریەوە، بەڵکو لەڕووی سیاسی و خەباتی کۆمەڵایەتیشەوە.

ئایندەی ئێستای هەرێمی کوردستان رووی لە سازان و رێککەوتنە لەگەڵ بەغدا، هەرچەندە دەسەڵات بەدەستانی هەرێم گیان سەختی دەکەن و رێگری درووست دەکەن و یاری بەکات دەکەن بۆ جێکردنەوەی مەرجەکانی خۆیان و ئاغا ناوچەییەکانیان، بەڵام رێککەوتن لەگەڵ ناوەند بە مەرجی سەربەخۆ مانەوەی هەرێم، وەک ناوچەیەکی خۆبەڕیوەبەر، گرنگە نەک هەڵوەشانەوەی، لەوەش گرنگتر دوورخستنەوە یان کەمکردنەوەی کاریگەری هەردوو دەسەڵاتی سیاسی هەرێم و بەغدایە، کە لەسەر بنەمای دژایەتی ژیان و ئازادی خەڵک دامەزراون، پرسیاری گرنگ و جەوهەری ئەوەیە ئەمە چۆن دەکرێت بەکردار، نەک ئەوەی چۆن بە رادیکاڵترین و شۆڕشگێڕانەترین شێوە دەخرێتەڕوو.

لەهاوشانی ئاڵوگۆڕێکی لەوجۆرەی لەوخاڵانەی سەرەوەدا پێشنیار کراوە، کۆمەڵێک دیاردەو بابەت و پرس دێتە ناوەوە، لەبابەتی: خۆرێکخستن، ئامادەیی، رای گشتی، جۆری سیستەمی سیاسی، شێوەی حوکمڕانی، دەوڵەت و حکومەت، دیموکراسیەت، هەڵبژاردن و پەرلەمان، ئاین، مافی نەتەوەکان، دابەشبوونی چینایەتی، هێزو سیاسەتی دەوڵەتانی بناوچەیی و نێودەوڵەتی، … ئەوانە پلان و پرۆژەو هێزیان پێویستە، ناکرێت خوێنساردانە بڵێین کرێکاران یەکدەگرن و شۆڕش دەکەن و شەقێک لەهەموو ئەوانە هەڵدەدەن. شۆڕشی ئۆکتۆبەر بەو گەورەییەی خۆیەوە نەیتوانی بەسەر ئەمانەدا تێپەڕبێت، کە لینین و حیزبی بەلشەفی هەبوو، سەدان سەندیکاو هەزاران کادری پێشەنگ و سەدان هەزار خۆبەختکاری لەپشت بوو، خاوەنی رۆشنگەری زۆر بوو، شۆڕشی ٩٠٥ و شۆڕشی شوباتی ئەزموون کردبوو، هەرکەس و لایەنێک بیەوێت قسەکانی لەدرووشم واوەتر بچێت و ببێت بەبەشێک لەسیاسەت، بەدەستی خاڵی و بەپشتی چۆڵ و لەدوورەوە ناتوانێت ئەوکارە بکات.

ئەم گرفتە بەوە چارەسەر نابێت کۆمەڵێک قسەی باش بکەن و خەلکیش جێبەجێی بکات، ئەگەر خەڵک لەمەیداندا بێت ئەرکی خۆیشی دەناسێت و دەزانێت قسە لە کێ وەردەگرێت، راستە رۆشنگەری و درووستکردنی رای گشتی مەسەلەیەکی گرنگ و پێویستە، بەڵام هەرکەس و لایەنێک، ئەگەر کارو ئەکتێک بەپێویست دەزانێت لەپێشدا پێویستە ئەرک بۆ خۆی دیاری بکات. لایەنێکی گرنگی سیاسەت خۆئەرکدارکردنە، دەستپێشکەری و پێشەنگایەتیە، کە لەونووسینەدا بەرچاو ناکەوێت.

ئەوەی ئەمڕۆ پێویستە بۆ هەرێمی کوردستان وەک ئامانجێکی سیاسی ببینرێت، ئەلتەرناتیڤێکی گشتگیرە، کە بەناو پرۆسەیەک لە ئامادەکاری و ئاڵوگۆڕی کۆمەڵایەتی و  سیاسی و هزری و رێکخراوەییدا تێدەپەڕێت و پێویستی بە ستراتیژی سیاسی و پرۆژەی سیاسی و بکەری سیاسی واقعی هەیە،  خۆخستنەڕوو، وەکو ئۆپۆزسیۆنی دەسەڵات، وەک ئەوەی موویەک لەماست دەربێنی، ئەو لاکەوێت و خۆت بچیتە جێگای، ناتوانێت بەشێک بێت لەو ئامانج و ئەڵتەرناتیڤە، سیاسەت بوعدە کۆمەڵایەتیەکەی گرنگە، چۆن کۆمەڵگا بە فۆرمێکی نوێ رێکبخرێتەوە، بە تەنها ژیانی سیاسی و حوکمڕانی نا، بەڵکو ژیانی ئابووری و کۆمەڵایەتی و کەلتووریش.

راپەڕین، کۆمەڵگەی کوردستانی عێراقی بردە قۆناغێکی نوێ، ٣٣ ساڵی رابردوو هەمووی هی بزووتنەوەی کوردایەتی نیە، بەشێکیشی خەبات و بەرەنگاری خەڵکە، سەرباری هەوڵە دژی خەڵکیەکانی حیزبەکانی دەسەڵات، بەڵام بێدەسکەوتیش نەبووە. ئەمە ئەو شتەیە کە پێویستە بپارێزرێت و بەهێزبکرێت و وانەو ئەزموونی لێوەربگیرێت.

هەلومەرجی نوێی دوای راپەڕین، ئەگەر واقیعبینانە خوێندنەوەی بۆ بکرایە، دەمانتوانی کاری سیاسی و رێکخراوەیی کۆمەڵایەتی بەرهەمداری تێدا بکەین و دووربین لەوەی ببین بە پەرچەکرداری سیاسەتی بزووتنەوەکانی تر، کۆمەڵگاش بەشێک لە ئامێزو باوەشی خۆی بۆ ئێمە کردبۆوە، بەشداریمان لەراپەڕین و بزووتنەوەی شورایی، پشتگیری بوون بۆمان، ریزێکی بەرین لەکادرو هەڵسوڕاوی تێکۆشەرو ماندوو نەناس لە ژنان و بێکاران و لاوان و کرێکاران هاتبوونە پاڵ ئەم بزووتنەوەیەو چارەنووسی خۆیان پێوەگرێدابوو.

بەبڕوای من ئێستاش هەمان پێویستی یەخەی پێگرتووین، خوێندنەوەی واقیعیانەی بارودۆخی سیاسی و کۆمەڵایەتی و هێزەکان و رێگاکانی گۆڕانکاری، نەک جوینەوەو چەندبارەکردنەوەی تێروانین و دیدگا کۆنەکان، بەجۆرێک هەندێک وتار ئەگەر بەرواری نەوەدەکانی لێبدرێت کەس نازانێت هی ئەمڕۆیە.