عەلی مەولود
بەدڵێکی پڕ لە ئومێدەوە، ٣٣ ساڵ بەر لەئێستا خەڵکی باشوری کوردستان، راپەڕینی کرد و دەسەڵاتی بەعسی وەدەرنا، ئومێد بە ژیانێکی نوێی شکۆمەندانە، ئومێد بە ئازادی و ئاسایش و ئارامی، بە بوژانەوەو هەستانەوەو بەختەوەری، بە بەها بەرزە مرۆییەکان، بە رزگاربوون و دابڕان لە کەلتوورو سیاسەتی بەعس، کە خەڵکی کوردستان بەدرێژایی دەیانساڵ قوربانی زۆری بۆ دابوون و لەپێناویان تێکۆشابوو.
ئەو دەسەڵاتەی لەلایەک بە کەڵکوەرگرتن لەخۆشباوەڕی خەڵک و لەلایەک بەهێزی چەکداری خاوەن پشتیوانی نێودەوڵەتی و ناوچەیی، بوونە شوێنگرەوەی بەعس، لەجیاتی ئەوەی خۆیان تێکەڵاو بە ئومێدەکانی خەڵک بکەن، بەهاوبەشی لەگەڵ پاشماوەکانی رژێمی پێشوو، دەسەڵاتێکیان پێکهێنا کە هیچ نەبوو جگە لە درێژەدان بە رابردوو.
شوراکان دیاردەیەک و بڕگەیەکی گرنگ بوون لەم راپەڕینە، کە شێوازێکی نوێ لە سیاسەتکردن و حوکمڕانییان بۆ کۆمەڵگا خستەڕوو، سیاسەت لە لۆکاڵ و حوکمڕانی خەڵکی، سەرباری هەر ناڕۆشنی و کەموکوڕییەک، ئازادی و یەکسانی، وەکیەکی ژن و پیاو، دابینکردنی کار یان بیمەی بێکاری، عەدالەتی کۆمەڵایەتی و … تاد، کردە ئاڵای خەباتێکی خۆی.
پەیامی شوراکان هەر لەسەرەتاوە نیگەرانی لەدڵی ئەو کۆنەپارێزانەدا چاند کە هەرێمی کوردستان و خەڵکەکەیان بەم دۆخەی ئێستا گەیاندووە.
بۆ خۆرزگارکردن لەم نیگەرانیە، بەرەی کوردستانی کە کۆنترۆڵی بەدەست پارتی و یەکێتیەوە بوو، بەدوو ئاراستەی جیاواز هەنگاوی نا، یەکەم لێدان لە بزووتنەوەی شوورایی کە کۆمۆنیستەکانی لەپشت بوو، دووەم رێککەوتن و شەریککردنی پاشماوەکانی رژێمی پێشوو، بۆ دامەزراندنی دەسەڵاتێک لەسەرەوەو داسەپاندنی بەسەر خەڵکدا، بۆ ئەو مەبەستە تەنانەت هێزە سەرکوتگەرەکانی رژێمی فاشتی بەعسیشیان بەناوی وتووێژەوە هێنایەوە کوردستان. کە خەڵک قبووڵی نەکردو ناچار بەپاشەکشەیان کرد.
دەسەڵاتی هەرێمی کوردستان، کە بە پشکی شێر لە دەستی پارتی و یەکێتیدا کۆبۆتەوە، لەماوەی ٣٣ ساڵی رابردوودا زۆر دەرفەت و هەل لەئارادا بووە تا بتوانن هەم مەسەلەی نەتەوەیی بەشێوەی ریشەیی چارەسەر ببێت و هەم کۆمەڵگای کوردستان بەرەو پێشکەوتن و کرانەوەو خۆشگوزەرانی بڕوات.
بەڵام نەک ئەوکارانەیان نەکرد بەڵکو هەموو ئەو دەرفەتانەیان بۆ حیزب و بنەماڵە دەستڕۆیشتووەکان قۆستەوەو هەوڵەکانیان لەوەدا چڕبۆوە کە لەسەروو بەرژەوەندیە گشتیەکان و دامەزراوە حکومیەکانەوە، دامەزراوەی حیزبی و بنەماڵەیی و تاکەکەسی بەهێز بکەن و خەوەکەرانە بەپاشایەتی خۆیانەوە ببینن و لەو پێناوەدا خۆبەدەستەوەدانی رەزیلانەی بێگانەیان لە بەڕێوەبردنی نیشتیمانیانەی میللەتەکەی خۆیان پێ باشترو خۆشتر بووە.
دەسەڵاتی هەرێم لەماوەی ئەو ٣٣ ساڵەدا بە چەند قۆناغێکدا تێپەڕیوە:
لە قۆناغی یەکەمدا ( لەدوای ڕاپەڕینی ٩١ تاکو رووخانی بەعس لە ٢٠٠٣) کاریکرد لەسەر: قۆرخکردنی راپەڕین و دەستکەوتەکانی، پاشەکشە بە ئازادیەکان کە بەرهەمی راپەڕین بوو بۆ خەڵک، هەڵوەشاندنەوەو ئاودێوکردن و هەرزانفرۆشکردنی ژێرخانی ئابووری، هەژاری و بێکاری، شەڕی ناوخۆ و دابەشکردنی کوردستان بۆ دوو میرنشین.
قۆناغی دووەم لەدوای رووخانی بەعسەوە تاکو هاتنی داعش، کە پارەوداهاتێکی زۆر لە عێراقی نوێوە رژایە بەردەستیان و بەهۆیەوە سەرانی پارتی و یەکێتی خزانە ناولیستی دەوڵەمەندەکانی جیهانەوەو لەپەراوێزی ئەوەشدا چینی سەرمایەدارو چینی ناوەڕاست بووژانەوەیەکی بەخۆوە بینی.
قۆناغی سێهەم لەهاتنی داعشەوە ٢٠١٤ تاکو ریفراندۆم ٢٠١٧، کە لەڕووی خۆپڕچەککردن و خۆسەپاندن بەسەر خەڵکدا سوودی زۆریان لێبینی، جگە لەوەی بەناوی شەڕی داعشەوە لەچەندین لاوە، چەکوچۆڵ و راهێنانی سەربازی و پارەوپوولی بێشووماریان وەرگرت و بەناوی ئابووری سەربەخۆوە، دەستیان بەسەر نەوت و وزەدا گرت، هاوکات دەمی توورەکەی پارەکانیشیان لە خەڵک داخست و لەسەر راسپاردەی سندووقی دراوی نێودەوڵەتی، سیاسەتی سکهەڵگوشین و برسیکردنیان بۆ خەڵک و موچەخۆران داڕشت.
لەم قۆناغەدا مامەڵەی مافیایی و کۆمپانیایی، بوو بە سیاسەتی فەرمی ئابووری، بەجۆرێک کە تەواوی کوردستان بەموڵکی خۆیان بزانن و خەڵکەکەی بە رەعییەت، دەستیان بەسەر تەواوی داهات و سامانی گشتی و زۆرترین زاوی و زاردا گرت، قوت و موچەی خەڵکیان بڕی، …. پارتی و یەکێتی وەکو دوو گرووپی کۆمپانیای عیملاق، لەسەر بازاڕو قازانجی زیاترو دەوڵەمەندتر بوون و …، ململانێکانیان توندتر بۆوە.
وە قۆناغی دوای ریفراندۆم، کە بووە هۆکاری قووڵبوونەوەی کێشەکان لەگەڵ بەغداو لەسەر ئاستی عێراقی و ناوچەیی و نێودەوڵەتی، کەمکردنەوەی دەسەڵاتەکانی قەوارەی هەرێم و نیشاندانی هێز لەبەرامبەریدا، بوون بە بەشێک لە ژیانی سیاسی.
ئەوەی جێگای سەرنج و تێڕامانە ، ئەم دەسەڵاتە قوناغ دوای قۆناغ خۆپەرست ترو سەرەڕۆتر بووەو لە پەیوەند بە ژیان و بەرژەوەندیەکانی خەڵك و چارەنووسی کۆمەڵگای کوردستانەوە، خراپتر بووە. زیاتر وەک دەسەڵاتیکی ملهوڕی سەربازی و هەواڵگری ساغ بۆتەوە.
ئەمریکاو رۆژاوا، بۆ بەکارهێنانی لە ململانێ سیاسی و ئابووریەکانی ناوچەکەو جیهاندا، هەوڵیدا پێگەی عێراق بەهێز بکات، بۆئەوەی لەڕێگای دەوڵەتێکی بەهێزی ناوندییەوە رۆڵی ئێران لەعێراق کزبکات و گەمارۆی سەر بەرەی رووسیا توندتر بکات، ئەوەش راستەوخۆ بە لاوازکردنی پێگەی هەرێم چووە پێشەوە و لە بڕیاری پاریس و پەروەندەی نەوت و گازدا بەرجەستە بوو.
فشارەکانی دەوڵەتی عێراق بۆ سەندنەوەی بەشێک لەو دەسەڵاتانەی قەوارەی سیاسی هەرێم بەهۆی لاوازی ناوەندەوە پیادەی کردبوو، وە فشاری دەوڵەتانی ئێران و تورکیا بۆ جێپێکردنەوەی زیاتری خۆیان لەعێراق و هاوکات دەستوەشاندن لە هێزە ئۆپۆزسیۆنە نەیارەکانیان لە هەرێم، بەشێوازی جۆراوجۆر هاتنە ئاراوە.
بەڵام ئەو فشارانە بەمانای دەستبەرداربوون لە پارتی و یەکێتی نیە، نە ئەمریکاو هاوپەیمانەکانی و نە دەوڵەتانی ناوچەکەو نە دەوڵەتی عێراقیش، خۆبەدەستەوەدەری وەک ئەوانیان بەئاسانی دەست ناکەوێت و هێشتا ئەم دوو دەسەڵاتە ناوچەییە، خێری زۆریان هەیە بۆیان، بۆیە هەرچەند هەوڵبدەن بۆ کەمکردنەوەی دەسەڵاتیان، نایانخەنە دەرەوەی حساباتی خۆیانەوەو بەتایبەتیش ئەمریکا کە فشاری جێهێشتنی عێرای لەسەرە، زیاتر پێویستی پێیانە.
هەڵبەت بێکەفائەتی خۆیان و ئەوەی کە لەناو خۆیاندا تا ئەو ئاستە نەگونجاوو ناتەبان کە هەریەکەیان بۆ بەرژەوەندی خۆی دەستی نەیارەکانی ئەویتر بێنێتە ناوەوە، وایکردووە بەکردەوە لەناو قەیرانی دەسەڵاتدا بژین، بەڵام ئەم دەسەڵاتە هێشتا (بەدیل) جێگرەوەی نیە، نە بۆ هێزە نێودەوڵەتیەکان و نە بۆ وڵاتانی ناوچەکەو نە بۆ دەوڵەتی عێراقیش.
دەسەڵاتی هەرێمی کوردستان، بەرهەمی پرۆسەی دیموکراتیەتی درۆزنانەی دوای جەنگی سارد بوو، لەناو درزی ململانێکانی عێراق و ئەمریکا لەدایک بوو، راپەڕینی خەڵکیش زەمینەی بۆ ئامادەکرد، وە لەسەر ئاستی ناوچەیی خاوەنداری لێکرا، وەک خاوەنداری تورکیا لە پارتی و ئێران بۆ یەکێتی، ئەم خاوەنانە بەئاسانی دەستیان لێ شلناکەن و بەلاچوونی ئەوان زانراونیە بەرژەوەندیەکانیان چی بەسەر دێت.
قەوارەی هەرێمی کوردستان، ئەگەرچی یەکێکە لەبەرهەمەکانی راپەڕینی ٩١، بەڵام چ وەک دیفاکتۆی پێش ٢٠٠٣ و چ وەک ئەوەی لەدەستووری نوێ عێراقدا جێگیرکراوە، خێرێکی ئەوتۆی نەداوەتەوە بۆ خەڵکی کوردستان، نەبووەتە هۆی ئارامی و خۆشگوزەرانی و کەمبوونەوەی ستەم و چەوسانەوەو زامی پرسی نەتەوەییش هێشتا سارێژ نەبووەو ئەگەری هەیە لەهەر ساتێکدا بکولێتەوەو خوێنی لەبەر بڕوات.
بەپێچەوانەوە، هەموو ماف و داخوازی و تێکۆشان و قوربانیدانی خەڵکی کوردستان، تەنانەت راپەڕینیش، لەبۆتەی بەرژەوەندیەکانی پارتی و یەکێتی و هاوبەشەکانیاندا، بچووکراوەتەوە، هیچکات خەڵکی کوردستان بەشێک نەبووە لە قەوارەی هەرێم و دەستکەوتەکانی، وە قەوارەی هەرێمیش بەشێک نەبووە لە ژیانی خەڵک.
بەشداری خەڵکی هەرێم لە دەسەڵات و قەوارەی هەرێمدا بەتەواوی لاوەکی بووەو تەنها لەهەڵبژاردنەکان بووە، ئەویش لەلایەن پارتی و یەکێتیەوە کۆنترۆڵکراوە (وەکچۆن حوکمی زاتی لەلایەن بەعسەوە دەستی بەسەردا گیرابوو)، لەگەڵ ئەوەشدا کەی بەقازانجیان نەبووە دوایانخستووە.
بۆیە خەڵکی کوردستان زۆر بەلایانەوە گرنگ نیە ئەم دەسەڵاتە چی بەسەردێت، وەکچۆن مەجلیسی تەشریعی و تەنفیزی بۆ گرنگ نەبوو، کوردەواری پەندێکی هەیە دەڵێت “مزگەوتێک بۆ من نەبێ، یاخوا کەروگای بچێتێ” ئەمە بێدەربەستی نیە، بەڵکو پەرچەکردارێکی سیاسیە کە خەڵک بەشێوەی خۆڕسک و کۆمەڵایەتی نیشانیدەدات.
ئەگەرچی ئێستا مەسەلەی (ژیان و ئازادی) بەستەری سەرەکی ئەجێندای سیاسی خەڵکی کوردستانە، بەڵام پارتی و یەکێتی تازە فێری ئەو یاریە بوون و خێریان لێبینیوە، کە هەمیشە مەسەلەی نەتەوایەتی کەڵک لێوەربگرن بۆ بەرهەمهێنانەوەی خۆیان. ئەوان مەترسیەکانی سەر خۆیان بەمەترسی لەسەر خەڵکی کوردستان دادەنێن و دەسکەوتە سیاسی و ئابووریەکانی خۆشیان بە دەسەکەوتی خەڵکی کوردستان ناودەبەن، ئەزمەکان درووستدەکەن و دواتر وەک فریادڕەس خۆیان دەردەخەن.
بەهۆی ئەو هەموو چاونوقاندنەی لەجیهانی سەرمایەداریدا، دەرهەق بە ستەملێکردنی نەتەوەی کورد کراوە، هەمیشە خەڵکی کورد ترسێکی لە ئایندەو چارەنووسی خۆی هەیە، لەمێژوودا نمونەی زۆر روویانداوەو رەنگە هەڵە نەبێت کە بڵێین کورد تاکە نەتەوەیە سیستەمی سەرمایەداری لەخۆیدا هەزمی ناکات و لەهەموو توندپێچێکدا فڕێیدەداتە پەراوێزەوە. کە بەشێکی ئەوە بۆ خۆپەرستی و نانیشتیمانی بوونی نوخبەی سیاسی بزووتنەوەی کوردایەتی دەگەڕێتەوە، وەکئەوەی ئێستا.
سەرباری هەر هەڕەشە و مەترسیەک لەدەرەوە، پارتی و یەکێتی و شێوەی حوکمڕانیەکەیان، خۆی گەورەترین مەترسیە، هەم لەسەر قەوارەی هەرێم و هەم لەسەر ژیان و چارەنووسی دانیشتوانەکەی، ئەم دەسەڵاتە خۆی پایەکانی رۆژبەرۆژ لاواز بووە، کە هۆکاری سەرەکی ئەزمەی خۆی و ئەزمەی دەسەڵاتە.
خەڵکی کوردستان نەک هەر لەم دەسەلاتە ڕازی نیە بەڵکو نەفرینی لێدەکات و بایکۆتی کردووەو خوازیاری تەشریف بردنیەتی، بەوهۆیەوە هەرێمی کوردستان وەکئەوە وایە بە قۆناغێکی راگوزەردا تێپەڕێت و لەهەست و نەستی هەموواندا هەیە کە جۆرێک ئاڵوگۆڕ بەڕێوەیە، ئەگەری تەقینەوەی کتوپڕیش لەئارادایە، لەسەر ئەو بنەمایە هەر هێزێکی دەرەکی و ناوخۆیی دەیەوێت بەقازانجی خۆی بیشکێنێتەوە.
دەسەڵات بۆ مانەوەی خۆی پشتی بەستووە بە هاوبەشە دەرەکیەکانی و هێزی میلیشیایی بنەماڵەیی و پارەو ئیمکاناتێک کە بەناڕەواو بە گەندەڵی و تاڵانی کۆیانکردۆتەوە. دەوڵەتی عێراق و دەوڵەتانی ناوچەکەو ئەمریکاو هاوپەیمانەکانیشی، خۆیان بۆ ئەگەر هەر رووداوێک ئامادەکردووە.
ئەو داواکاریانەش کە لەسەر دەسەڵاتی هەرێم هەیانە گران نیە، بەغدا دەیەوێت دەسەڵاتەکانی هەرێم بەرتەسک بکاتەوەو ئەو گوێیانەی لەکڵاو چوونەتەدەر بیانخاتەوە ژێر کڵاوی دەستوور، وڵاتانی ناوچەکە دەیانەوێت سودی ئابووری زیاتر لە هەرێم وەربگرن و کاربەدەستەکانی زیاتر بکەن بە داردەست و بەدژی حیزبە کوردیەکانی وڵاتانی خۆیان بەکاریان بێنن و ئەمریکاو هاوپەیمانەکانیش دەخوازن بۆ بەرنامەو ئەجێنداکانی خۆیان لەعێراق و ناوچەکە زیاتر کەڵکیان لێوەربگرن.
راستە کۆکردنەوەی ئەو هاوکێشە جیاوازانەو هاودژییەک کە نێویاندا هەیە، لەیەک کاتدا، ئاسان نیە، بەڵام بەپێی لێهاتوویی و شارەزاییەک کە پارتی و یەکێتی لەجێبەجێکردنی ئەوجۆرە داواکارییانەدا هەیانە، کارێکە کردەنی.
دەستووری نوێی عێراق پاشکۆو درێژکراوەی رێکەوتنی نێوان هێزە قەومی و ئاینیەکانی دوای رووخانی بەعسە، لەسەر دابەشکردنی دەسەڵاتی سیاسی و ئابووری لەنێوان خۆیاندا، بەرژەوەندی و ماف و خواستەکانی خەڵک جێگاوڕێگایەکی وای نیە تیایدا، بۆیە لەپاراستنی مەفەکانی خەڵکی کوردستاندا ناتوانرێت پشتی پێ ببەسترێت، دیارترین نمونەش مادەی ١٤٠ی ناوچە جێناکۆکەکانە.
هیچ مەرج نیە ئەو بەند و مادانەی لەدەستووردا ریزکراون کاریان پێ بکرێت، هاوسەنگی هێز رۆڵی سەرەکی دەبینێت لە کەم و زۆرکردنی دەسەڵاتەکان، هەرلایەنێک بەهێز بێت ئەوە دەکاتە دەستووری کار کە بە قازانجێتی. وەکچۆن لاوازی ناوەند، واوەتر لە دەستوور بواری بە هەرێم دابوو، بەهێزبوونی ناوەندیش بواری ئەوە دەدات پێچەوانەکەی بێت.
حکومەتی هەرێم و حیزبەکانی دەسەڵات، تا پێش بڕیاری دادگای پاریس وەک دەوڵەتێک بوو لەناو دەوڵەتێکدا، پابەند نەبووە بەهیچ یاساو بڕیارێکی حکومەتی ناوەندیەوەو تائێستاش پابەند نیە، بەقەدەر دەوڵەتانی ئێران و تورکیا ئینسجامی لەگەڵ دەوڵەتی عێراق، نەبووەو نیە، تاکە پەیوەندییەک کە بە عێراقەوە گرێیداوە، وەرگرتنی پارەو ئیمتیازات بووە.
هەڵبەت حکومەتی ناوندنیش زۆر بڕگەو یاسای دەستووری سەبارەت بە مافی خەڵکی کوردستان بەتایبەتی لەناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی هەرێم و ناوچە جێناکۆکەکان فەرامۆش و تەنانەت پێشێلکردووە، بەڵام کێشەی دەسەڵاتی هەرێم و دەسەڵاتی ناسیونالیستی کوردی، لەگەڵ ناوەند لەسەر ئەوانە نەبووە، بەڵکو تەنها کێشەی بەرژەوەندی سیاسی و ئابووری خۆیان بووە.
بێگومان گوشاری جۆراوجۆر بۆ سەر هەرێم هەیە، بەڵام نەک بۆ وەلانان و کەنارخستنی پارتی و یەکێتی و هەڵوەشاندنەوەی قەوارەی دەسەڵاتیان، بەڵکو بۆ لەمەنگەنەدانی خواستی ژیان و ئازادیخوازی خەڵکی کوردستانە کە لە راپەڕینی ئازاری ٩١ ەوە سەرچاوەیان گرتووەو هێشتاش درێژەی هەیەو دەسەڵاتی هەرێم نەیتوانیوە بەتەنها لەبەینیان بەرێت و لەدوای ٢٠٠٦ ەوە بەردەوام رووی لەگەشەو هەڵکشانەو بەویستگەی ١٧ی شوبات و خۆپیشاندانەکانی مامۆستایان و فەرمانبەراندا تێپەڕێوە.
خەڵکی کوردستان نابێت چاوی لەو فشارانە بێت کە لەلایەن دەوڵەتی عێراق یان دەوڵەتانی ناوچەکە یان لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی دەیخەنە سەر دەسەڵاتی هەرێم، نە ئەو فشارانە لەسیلەی بەرژەوەندیەکانی خەڵکەوە دەکرێن و نە پارتی و یەکێتیش لەدۆخێکی وادان نەتوانن ئەو لەسەری خەڵکدا بشکێننەوە، خەڵک لەو فشارانە قازانج ناکات بگرە زەرەرمەندیش دەبێت.
پارتی و یەکێتی لەشکستەکانی خۆیاندا وشیارانەو لێزانانە خەڵک لەگەڵ خۆیان دەکەن بەهاوبەش و لەوبارەیەوە ئەوەندە سەخی تەبیعەتن باجەکە بەخەڵک دەدەن، هەربۆیە دەبێت بیر لەوە بکرێتەوە گۆڕین یان لە قاڵبدانی ئەم دەسەڵاتە لەلایەن خەڵکەوە بێت، تەنانەت خەڵک دەبێت دژی ئەو فشارانە بێت کە لە دەرەوە دەکرێتە سەر هەرێم، نە بۆ قازانجی پارتی و یەکێتی، بەڵکو بەدژی ئەو دەستدرێژی و دوژمنکارییانەی لەلایەن دەوڵەتانی عێراق و ئێران و تورکیاو تەنانەت ئەمریکاو هاوپەیمانەکانیەوە دەکرێتە سەر ماف و بەرژەوەندیەکانی دانیشتوانی هەرێم.
دەسەڵاتی کوردستان خۆی یەکێک لە مەترسیەکانە، گورگە لەکۆزی کاروبەرخەکانماندا، هەم خۆی سەرچاوەی خراپەکاری و ستەمکاری و قوڵکردنەوەی جیاوازیەکانە لەناوخۆدا و هەم هۆکاری مەترسیە دەرەکیەکانیشە.
لەناوخۆ ئابووری و دەسەڵاتی قۆرخکردووەو خەڵکی لێیان بێبەشکردووە، تەنها بۆئەوەی دەسەڵات و ئابووری لەدەست خۆیاندا بمێنێتەوە کۆمەڵگایان رەهاکردووە بۆ بانگخوازە ئیسلامیە پان عەرەبیەکان و ئەوانیش بەپلان و هاوکاری کەنداو کۆمەڵگایەکی لەشێوەی خۆیان درووستکردووەو درێغییان نەکردووە لە بڵاوکردنەوەو پەرەپێدانی کەلتووری ئاینی و خێڵەکی عەرەبی.
لەسەر ئاستی عێراق کێشەو گێچەڵی بۆ خەڵکی کوردستان درووستکردووە، و لە ناوچەکەش، دەستی دەوڵەتانی ناوچەکە دەگرێت بۆ سەر خاکی هەرێم و چاوساغییان بۆ دەکات، لەبەرامبەر دەستدرێژی و هێرشە سیخوڕی و سەربازیەکانیان، هیچ بەرپرسیارێتیەک لەخۆی نیشان نادات و پاساویان بۆ دێنێتەوە.
ئەمانە ئەو فاکتەرو هۆکارانەن کە دۆخی هەرێمیان ناسەقامگیرو ژیان و گوزەرانی خەڵکیان نالەبار کردووە، ئەمە ئەبێت بەدەستپێکردنی قۆناغێکی نوێ لە ژیانی سیاسی دەست پێبکات، کە دەستی پارتی و یەكێتی لە یەخەی خەڵک بکاتەوە.
ببورە جارێ ئامادە نیە